Energjia elektrike është rrjedhje e ngarkesave elektrike. Në qarqe elektrike kjo
ngarkesë shpesh realizohet nga lëvizja e elektroneve në një kabllo. Ajo mund të realizohet
nga jonet në një elektrolitë, ose nga të dyja
jonet dhe elektronet si në një plazmë.[1]
Njësia për
matjen e rrymës elektrike në sistemin SI është amperi,
që është rrjedhja e ngarkesës elektrike rreth një sipërfaqeje në vlerë prej 1
kuloni për sekond. Rryma elektrike matet me anë të një pajisjeje që quhet ampermetër.[2]
Rrymat
elektrike shkakojnë nxehtësinë e Xhulit, e cila krijonë dritë në një poç drite
inkadenshente. Ato po ashtu krijojnë fusha
magnetike, të cilat përdoren në motora, përçues dhe gjeneratorë.
Në një përçues
metalik, secili atom ka një ose më shumë se një elektron të lidhur në afëri.
Këto elektrone të lidhura në afërsi konsiderohen si elektrone të lira. Ato mund
të lëvizin nga njëra pjesë në tjetrën. Që kur këto elektrone të lira lëvizin
gjatë gjithë përçuesit, ato janë bartëse të ngarkesave.

Rryma
direkte: Rryma direkte (DC) është rrjedhje
jo-indirekte e ngarkesave elektrike. Rryma direke prodhohet
nga burime si bateritë, termoelementet, qelizat diellore, dhe
komutatorët e tipit dinamo. Rryma direkte ka mundësi të rrjedhë nëpër përçues
si kablloja, por mund të rrjedh edhe përmes gjysmëpërçuesve, izolatorëve, ose
edhe përmes vakuumit si në katodë. Ngarkesa elektrike rrjedh në drejtim
konstant, që e dallon nga rryma e alternuar (AC). Termi fillestar që u përdor
për rrymën direkte ishte rryma galvanike.[12]
Rryma e
alternuar: Te rryma e alternuar (AC, ose ac),
lëviza e ngarkesave elektrike ndërron drejtim në
mënyrë periodike. Forma e zakonshme valore e fuqisë së rrymës së alteruar është
sinusoida. Në aplikacione të caktuara, janë të përdorura forma valore të
ndryshme, si valët trekëndëshe ose katrore. Sinjalet audio dhe radio të
vendosura në kabllo elektrike janë po ashtu shembuj të rrymës së alternuar. Në
këto aplikacione, një qëllim i rëndësishëm është kthimi i informacioneve të koduara
(ose modeluara) në sinjale AC.
No comments:
Post a Comment